1
Kemal Kılıçdaroğlu'nun ittifak ve işbirliği yaptığı Gelecek Partili Ali Babacan 2023 Genel Seçimlerinde, defalarca "Anayasa'nın 42. ve 66. maddelerini değiştireceğiz" dedi...
İşte o iki madde:
MADDE 42- Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır.
MADDE 66. – Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür. (Son cümle mülga: 3.10.2001- 4709/23 md.) Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir.
2
6 Mayıs 1972'de idam edilen Deniz Gezmiş şöyle demişti:
"101 tane Amerikan üssünün bulunduğu ülkede bizim milli bütünlüğü bozmak istemekle itham edilmemiz gülünç olmaktadır. Milyon metrekare vatan toprağı işgal altındayken bizim milli bütünlüğü bozmakla suçlanmamız gülünçtür."
Bu yazının en son bölümünde Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamına 'evet' diyenlerin tam listesi vardır!
Türkiye’deki sol gruplar ABD’nin üs ve tesislerinin işgalci olduğunu ilan etmişti...
4 Mart 1971 tarihinde Deniz Gezmiş liderliğindeki Türkiye Cumhuriyeti Terör Örgütü listesinde yer alan Türkiye Halk Kurtuluş Örgütü tarafından Ankara Balgat’taki Tuslog Det-18 ABD tesisinden 4 Amerikalı askerin kaçırıldı...
Jimmie Sexton, Larry J. Heavner, Richard Caraszi ve James Gholson’u kaçıran örgüt, otuz altı saat süre tanıyarak 400 bin dolarlık fidyenin ödenmemesi durumunda bu isimlerin kurşuna dizileceğini duyurdu...
8 Mart 1971 tarihinde dört rehine de serbest bırakılmıştı.
Dört ABD personelini kaçırma eylemini gerçekleştiren Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan kısa süre sonra yakalanmışlardı.
Central Intelligence Agency, Deniz Gezmiş’in yakalanması sonrasında ABD Başkanı Richard Nixon'a verdiği brifingde Deniz Gezmiş’in yakalanması sonrasında onu kurtarmak için Türkiye’de ses getirecek bir eylemin gerçekleşebileceğini öngördü...
Bu kapsamda ABD’li personelin veya üst düzey yetkililerin kaçırılabileceği endişesi dile getirildi...
CIA’nın tahmini kısa süre sonra gerçekleşmişti.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının yakalanması ardından idam cezasına mahkûm edilmesi ile ilgili olarak yeni bir eylem gerçekleşmişti.
27 Mart 1972 tarihinde Ordu’nun Ünye ilçesindeki hava radar üssünde görevli üç İngiliz teknisyen kaçırılmıştı.
Ünye’de bulunan bir evden kaçırılanların bırakılması için ön şart Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının serbest bırakılmasıydı.
Eylem gerek yurt içinde gerekse yurt dışında büyük ses getirmişti.
Güvenlik güçleri 30 Mart 1972 tarihinde eylemcilerin Kızıldere Mevkiinde bir evde olduğunu öğrenmiş ve operasyon düzenlemişlerdi.
Çıkan çatışmada eylemciler arasında Ertuğrul Kürkçü dışında Mahir Çayan, Cihan Alptekin, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Saffet Alp ve Hüdai Oral’ın yanı sıra İngiliz üç rehine Charles Turner, Gordan Banner ve Joe Law (Milliyet gazetesi Kanadalı olduğunu iddia etmiştir) hayatını kaybetmiştir.
Türkiye’de ABD üs ve tesislerini ilk eleştiren Türkiye Komünist Partisi yayın organlarından olan ve Almanya’nın Leipzig şehrinden yayın yapan Bizim Radyo’dur.
Bizim Radyo yayınlarında ABD üs ve tesisleri geniş yer tutmuş, bu üs ve tesislerin varlığı işgal olarak değerlendirilmiştir.
Bizim Radyo’nun yayınlarının yanı sıra ABD üs ve tesislerini kamuoyunda gündeme getiren Türkiye İşçi Partisi (TİP) olmuştur.
TİP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, 1965 Milletvekili Genel Seçimi kampanyası açılış konuşmasında ABD üs ve tesislerine geniş yer ayırmıştır.
Bu üs ve tesislerin birer küçük Amerika olduğunu ve bu yerlere Türk polisinin ve Türk hâkiminin giremediğini açıklamıştır.
TİP’in bu çıkışı ile üs ve tesisler kamuoyunda geniş yer bulmuştur.
Konu kısa süre sonra TBMM gündemine de taşınmıştı.
Milliyet gazetesi başyazarı Abdi İpekçi 21 Kasım 1965 tarihinde kaleme aldığı yazıda bu duruma dikkat çekmiştir.
İpekçi, Senatör Sadi Koçaş’ın ABD’nin Türkiye’deki üs ve tesisleri hakkında TBMM’ye sunduğu yazılı soru önergesine değinerek, ABD üs ve tesislerinin önemli bir tartışma unsuru olduğunu ifade etmiştir.
İpekçi, TİP’in söylevleri dışında kamuoyunda üs ve tesisler hakkında yeterince bilgi olmadığını yazdı...
İpekçi, ABD üs ve tesisleri hakkında ellerindeki bilgiyi şöyle belirtmiştir:
“Memleketimizde, kontrolü tamamen Türk Genelkurmay’ına ait olmayan askerî üsleri iki kategoriye ayırmak mümkündür.
Bunların bir kısmı diğer NATO ülkelerinde olduğu gibi ortak savunma için kurulmuş NATO üsleridir ve NATO Başkumandanlığına bağlıdır.
Diğer bir kısmı ise Türkiye ile Amerika arasında yapılan özel ikili anlaşmalar neticesinde kurulmuştur.
Tartışma konusu yapılan üsler bunlardır.”
Üs ve tesislerin ülkenin egemenliği görmezden gelinerek adeta ABD toprağıymış gibi kullanıldığı tartışmaları kamuoyunda geniş yer tutmuştur .
Başbakan Süleyman Demirel’in “Türkiye’de ABD üssü yok tesisi vardır” açıklaması karşısında Yaşar Kemal, Fethi Naci ve Doğan Özgüden tarafından çıkarılan Ant dergisi, 12 Eylül 1967 tarihli sayısında “Türkiye’deki Amerikan Üslerini Açıklıyoruz” başlığıyla Türkiye’deki ABD üs ve tesislerin listesini yayınlamıştı.
Haber, Amerikan Hava Kuvvetleri’nin AFM 87-3 sayı ve 25 Kasım 1963 tarihli USAF INSTALLATIONS DIRECTORY (Worldwide)-Dünyadaki Hava Kuvvetleri Tesisleri Rehberi’nde verilen bilgiler ışığında hazırlanmıştı.
Haberde ABD’nin İncirlik (Adana) ve Çiğli (İzmir)’de birer hava üssü ile Ankara, Adana, İzmir, Manisa, Diyarbakır, Erzurum, Konya, İskenderun, Kocaeli ve Trabzon’da çeşitli harekât ve lojistik tesisleri bulunduğu ifade edilmiştir.
ABD’nin harekât ve lojistik tesisleri arasında hava istasyonları, muharebe merkezleri, bakım merkezleri, subay lojmanları, idarehaneler, okullar, hastaneler, su tesisleri, park yerleri, eğlence merkezleri, spor salonları, servis istasyonları, depolar, ikmal merkezleri, meteoroloji istasyonları, hareket yerleri, petrol depoları, havaalanları, radyo verici istasyonları, postaneler, istikamet tespit merkezleri yer almıştır.
Bunun yanı sıra ABD ile yapılan anlaşmalar doğrultusunda ABD’li personele ülkenin mevzuatı uygulanmadığı ve Türk yetkililerin üs ve tesislerin yönetiminde yetkili olmadığı ifade edilmiştir
Türkiye ile ABD arasında imzalanan anlaşmalar kimi zaman gizli yapıldığı gibi, sözlü olduğundan iki ülke tarafından anlaşmaların tutanakları tam olarak tutulmamıştı.
Bu karışıklığı Başbakan Süleyman Demirel 7 Şubat 1970 tarihinde kamuoyuna açıklamıştı.
Süleyman Demirel, 1945 yılından itibaren muhtelif tarihlerde Türkiye ile ABD arasında toplam 91 anlaşma imzalandığını belirtmiştir.
Bu anlaşmaların sadece 16’sı kanunla onaylanmıştı. 12’si harita anlaşması, 6’sı yürürlükten kaldırılmış, 4’ü bilimsel anlaşma, 26’sı yardım anlaşması, 14 adet NATO ittifakı içinde alınan kararlar neticesinde yapılan anlaşma, 13’ü ise 1954 askerî kolaylıkları içeren anlaşmaydı.
Süleyman Demirel konuşmasında iktidara geldikleri 27 Ekim 1965 tarihinden itibaren ABD ile ortak savunma amacıyla 15 anlaşmanın imzalandığını belirtmiştir.
Bu anlaşmalar neticesinde İzmir (Çiğli) havalimanı ile Trabzon ve Samsun radar tesislerinin Türk Silahlı Kuvvetleri’ne devri için mutabakata varıldığı ifade etmiştir.
Türkiye ile ABD arasında anlaşma karmaşası ve ABD’nin üs ve tesisleri tartışmasına Genelkurmay Başkanlığı da katılmıştı.
Genelkurmay Başkanı Cemal Tural yayınladığı emirde üs ve tesisler hakkında şu prensipleri belirtmiştir:
“Gizli ve Müşterek Savunma Tesisleri ile İlgili Prensipler:
1. Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni arazi talepleri kabul edilemez,
2. Hâlihazır tesisler ilaveten yeniden tesis kurulmasına müsaade edilemez,
3. Tesisin statüsünü değiştiren fakat artışları ve evsafı değişiklikleri kabul edilemez,
4. Tesisler için ayrılmış arazi içinde ve tesisin işletilmesini aksatmayacak çapta en geniş tenis kortu olmak üzere bazı spor tesislerinin her defasında izine tabi olmak üzere müsaade edilebilir, fakat bunun dışında umuma açık hazine veya şahıs malı yerler için müsaade verilmez.”
Cemal Tural bunun yanı sıra ikinci bir emir daha yayınlamıştır:
“Millî Seferberlik ve Antlaşmalar Daire Başkanlığı Antlaşmaları Şubesi için Prensipler:
Müşterek savunma tesisleri içinde kurulmuş ve faaliyette bulunan ABD okullarının genişletilmesi ile ilgili gelecek talepler kabul edilmeyecektir.
Müşterek savunma tesisleri içinde kurulmuş ve faaliyette bulunan ABD okullarının tesisleri dışında ve 625 sayılı konunun hükümlerine göre vazife görmeleri hususunda tahakkukuna çalışılacaktır.
ABD askerî posta hizmetleri kaldırılacak, ABD personelinin posta hizmetleri PTT’ce karşılanacaktır.
Radyo ve televizyon servisinin kuruluş ve faaliyetleri Türk Milli mevzuatına uygun olacaktır.”
Şubat 2022 sonrasında ABD Ukrayna'ya yolladığı askeri yardım miktarının değerini 177 milyar dolar olduğunu açıklamıştı...Ukrayna lideri Zelensky "Ukrayna'ya 177 milyar dolarlık değil 75 milyar dolarlık ABD yardımı ulaştı...102 milyar dolarlık ABD askeri malzemesi bize ulaşmadı diyor...
4
The nation which indulges toward another an habitual hatred or an habitual fondnessis in some degree a slave - George Washington
Bir başkasına karşı alışkanlık haline gelmiş bir nefrete ya da alışılmış bir sevgiye düşkün olan ulus, bir dereceye kadar köledir. -George Washington (ABD'nin kurucu babasının sözü)
5
Önemli Ek :
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan'ın idamına 'evet' diyenlerin tam listesi
***Deniz Gezmiş hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin öncelikli olarak okuması gereken 4 temel kitap:
1-Deniz Gezmiş'in Günlüğü Belgesel Anlatı / Ali Yıldırım hazırlamış / İtalik Yayınevi / 462 sayfa / ilk baskı: Mayıs 2012
2-Hırçın Bir Deniz Hikayesi /Ahmet Tahir Can / Tutku Yayınevi /346 sayfa /ilk baskısı : Nisan 2014
3-Gülünün Solduğu Akşam / 298 sayfa / yazar Erdal Öz'ün (1935-2006) 1986 yayınlanan anı-belgesel-inceleme-araştırma-roman türündeki kitabı...Aslında kitap belgesel niteliktedir, tümüyle tarihi belgelere, mektuplara, hatıralara, tarihi gerçeklere dayanan bir inceleme-araştırma kitabıdır...Hatıraların, mektupların, tutanakların, zabıtların ve günlüklerin birleşiminden oluşan türler arası bir eserdir. Adını Turgut Uyar'ın dizelerinden alır. Bu dizeler kitabın girişinde de verilmiştir. Yazar Erdal Öz, 12 Mart 1971 Askeri Darbesi'nden hemen sonra tutuklanır ve burada Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan'la tanışır. Onların hikâyelerini dinler, amacı dönemin romanını yazmaktır. Günlük ve notlar tutar. Bu eser o tuttuğu günlük ve notların derlemesidir. Yazar idam edilen, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'a ek olarak Mehmet Asal, Mustafa Yalçıner, Mete Ertekin, Sinan Cemgil, İrfan Uçar ve 1968 kuşağının diğer devrimcilerinin hikâyelerine de yer vermektedir. Ayrıca anılarından derlediği bir öykü şeklinde yazdığı romanında asılan devrimcilerin avukatlarından notlar, son istekleri ve son mektuplarına da yer vererek romanını belgelemiştir.
“ Herkes ne zaman ölür
elbet gülünün solduğu akşam"
4-Karanlık Oda / Osman Balcıgil /
Bir Türk vatandaşı Büyükada'daki evinde fotoğrafçılıkta kullanılan KARANLIK ODA da, bulduğu resimleri tab ederken yakın tarihimizi hatırlıyor...Deniz Gezmiş ve arkadaşlarıyla alakalı olayları sohbet havasında gözünüzün önünde canlandıran bir roman-kitap.6-7 eylül 1955 yağmalarını, talanlarını,olaylarını,Demokrat Partinin iktidara geldikten sonra Cumhuriyetin kurucu değerlerini tek tek törpülemesini (laiklikten tümüyle vazgeçmek, Türkçe ezanı yasaklamak, Köy enstitülerini kapatmak, tarikat, cemaat şeyhlerinden fetva almak, onları örtülü ödenekten beslemek) 1960 darbesine giden yolda ki tüm yanlışlıkları, sapmaları ve 1960 sonrasında emperyalist güçlerin Komünizm, Sosyalizm isteyenler gün geçtikçe artıyor endişesiyle tek istekleri Tam bağımsız Türkiye olan gençleri katletmek için yaptıkları girişimleri örneklerle ve hatıralarla anlatıyor.Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idam edilmesi için çaba sarf eden insanları ve sonrasında 1980 darbesine giden yoldaki gelişmeleri ve darbeden sonra alevlenen laiklik karşıtı siyasi hareketlerin analizi...
***Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmesi için mecliste "elini kaldıranlar" hala hafızalarda. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan , Hüseyin İnan'ın idamına 'evet' diyenlerin tam listesi aşağıdadır...
Bu üç idama "Evet" diyen milletvekililerinin (!) bazıları "Adnan Menderes,Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun 16-17 Eylül 1961'de idam edilmesinin intikamını-öcünü aldık" diyebildi...
Oylamanın yapıldığı tarihlerde Adalet Partisi (AP), Bağımsız (Bğz.), Birlik Partisi (BP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Güven Partisi (GP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Millet Partisi (MP) Türkiye İşçi Partisi (TİP), Yeni Türkiye Partisi (YTP) mecliste bulunan partilerdi.
Tutanaklara göre, söz konusu yasa tasarısıyla ilgili mecliste oy verenler 323, kabul edenler 273, reddedenler 48, çekimserler 2, oylamaya katılmayanlar 118 ve açık üyelikler 9 olarak kayıtlara geçti.
İşte o isimler:
KABUL EDENLER
Adana: Cevdet Akçalı (AP), Fazıl Güleç (CHP), M. Salahattin Kılıç (AP), Melih Kemal Küçüktepepınar (CHP), Ali Cavit Oral (AP), Emir H. Postacı (CHP), Kemal Satır (CHP), Ahmet Topaloğlu (AP), Turgut Topaloğlu (GP), Alpaslan Türkeş (MHP), Hüsamettin Uslu (AP)
Adıyaman: M. Zeki Adıyaman (AP), Ali Avni Turanlı (Bğz.)
Afyonkarahisar: Hasan Dinçer (AP), Hamdi Hamamcıoğlu (GP), Ali İhsan Ulubahşi (AP), Kazım Uysal (AP)
Amasya: Yavuz Acar (AP), Salih Aygün (AP)
Ankara: Orhan Alp (AP), Oğuz Aygün (AP), Musa Kazım Coşkun (AP), Orhan Eren (AP), İ. Sıtkı Hatipoğlu (CHP), Mustafa Maden (AP), H. Turgut Toker (AP), Aydın Yalçın (AP), Ferhat Nuri Yıldırım (AP), Şerafettin Yıldırım (AP), Mustafa Kemal Yılmaz (AP)
Antalya: Hasan Akçalıoğlu (AP), İhsan Ataöv (AP), Süleyman Çiloğlu (AP), Ömer Eken (AP), Rafet Eker (AP, Hasan Ali Gülcan (CHP)
Artvin: Mustafa Rona (AP)
Aydın: Nahit Menteşe (AP), İsmet Sezgin (AP), Fikret Kayaalp Turhangil (AP)
Balıkesir: İbrahim Aytaç (AP), Cihat Bilgehan (AP), M, Şükrü Çavdaroğlu (AP), Kemal Erdem (AP), Ahmet İhsan Kırımlı (AP), M. Nurettin Sandıkçıoğlu (CHP), Osman Tarı (AP)
Bilecik: Şadi Binay (AP)
Bingöl: Mehmet Sıddık Aydar (Bğz.), Mehmet Bilgin (YTP)
Bolu: Ahmet Çakmak (AP), Nihat Bayramoğlu (AP), Halil İbrahim Cop (AP), M. Şükrü Kıyıkoğlu (AP)
Burdur: A. Mukadder Çiloğlu (AP), Mehmet Özbey (AP)
Bursa: Ahmet Türkel (AP), Barlas Küntay (AP), Cemal Külahlı (AP), Ertuğrul Mat (AP), Kasım Önadım (AP), Mehmet Turgut (AP), Mustafa Tayyar (AP)
Çanakkale E. Kemal Bağcıoğlu (AP), Mesut Hulki Önür (AP), Refet Sezgin (AP), Zekiye Gülsen (AP)
Çankırı: Nuretin Ok (AP)
Çorum: Abdurrahman Güler (AP), Arslan Topçubaşı (AP), İhsan Tombuş (AP), Kemal Demirer (AP), Yakup Çağlayan (AP)
Denizli: Ali Uslu (AP), Hasan Korkmazcan (AP), Mehmet Emin Durul (AP), Sami Arslan (AP)
Diyarbakır: Abdüllatif Ensarioğlu (AP), Behzat Eğilli (AP), Hasan Değer (Bğz.), Necmettin Gönenç (AP), Nazif Yıldırım (YTP), Sabahattin Savcı (AP)
Edirne: M. İlhami Ertem (AP)
Elazığ: Hayrettin Hanağası (CHP), Samet Güldoğan (AP)
Erzincan: Hüsamettin Atabeyli (AP)
Erzurum: Cevat Önder (AP), Naci Gacıroğlu (AP), Rasim Cinisli (AP), Rıfkı Danışman (AP), Turhan Bilgin (AP), Sabahattin Aras (AP)
Eskişehir: Mehmet İsmet Angı, (AP) Şevket Asbuzoğlu (CHP), Orhan Oğuz (AP), Seyfi Öztürk (AP), M. Şemsettin Sönmez (AP)
Gaziantep: Ali İhsan Göğüş (CHP), Erdem Ocak (AP), İ. Hüseyin İnceoğlu (GP), Mehmet Kılıç (AP), Mehmet Lütfi Söylemez (AP)
Giresun: Abdullah İzmen (AP), M. Emin Turgutalp (AP), Hidayet İpek (AP), İ. Kayhan Naiboğlu (CHP), Mustafa Kemal Çilesiz (CHP), Nizamettin Erkmen (AP)
Gümüşhane: Ekrem Saatçi (AP), Mustafa Kahraman (AP), Necati Alp (CHP), Nurettin Özdemir (CHP)
Hatay: Ali Yılmaz (AP), Hüsnü Özkan (CHP), Halil Akgöl (AP), Talat Köseoğlu (AP)
Isparta: Ali İhsan Balım (AP), Süleyman Demirel (AP), Yusuf Uysal (AP)
İçel: H. Cavit Okyayuz (AP), Kadir Çetin (AP) Mazhar Arıkan (AP), Turhan Özgüner (CHP)
İstanbul: İbrahim Abak (AP), İsmail Hakkı Arar (CHP), Sadettin Bilgiç (AP), Ferruh Bozbeyli (AP), İlhan Egemen Darendelioğlu (AP), Tekin Erer (AP), Nuri Erdoğan (AP), Orhan Cemal Fersoy (AP), Hasan Güngör (AP), Mustafa Fevzi Güngör (AP), A. Şeref Laç (AP), Osman Özer (AP), Akgün Silivrili (AP), İsmail Hakkı Tekinel (AP), Naime İkbal Tokgöz (AP), A. Turgut Topaloğlu (AP), Hasan Türkay (AP), Mehmet Yardımcı (AP)
İzmir: Şevket Adalan (CHP), Mustafa Akan (AP), Şükrü Akkan (AP), Muzaffer Fazlı Arınç (AP), Burhanettin Asutay (CHP), Münir Daldal (AP), Ali Nailli Erdem (AP), İhsan Gürşan (AP), Nihat Kürşad (AP), Akın Özdemir (AP), Orhan Demir Sorguç (AP)
Kars: Latif Aküzüm (AP), İsmail Hakkı Alaca (AP), Mustafa Doğan (AP), Kemal Kaya (AP), Veyis Koçulu (AP), Osman Yeltekin (CHP)
Kastamonu: Orhan Ali Deniz (AP), Hüseyin Sabri Keskin (AP), Mustafa Topçular (AP), Hasan Tosyalı (GP)
Kayseri: M. Şevket Doğan (AP), Turhan Feyzioğlu (GP), Hayrettin Nakipoğlu (AP), Vedat Ali Özkan (AP), Enver Turgut (AP), Mehmet Türkmenoğlu (GP)
Kırklareli: Mehmet Atagün (AP), Feyzullah Çarıkçı (AP), Hasan Korkut (AP)
Kırşehir: Cevat Eroğlu (MP), Mustafa Kemal Güneş (AP)
Kocali: Cevat Ademoğlu (AP), Vehbi Engiz (AP), Sabri Yahşi (AP)
Konya: İrfan Baran (CHP), Bahri Dağdaş (AP), Mustafa Kubilay İmer (AP), İhsan Kabadayı, (GP) M. Necati Kalaycıoğlu (AP), İ. Ethem Kılıçoğlu (AP), Baha Müdderrisoğlu (AP), Tahsin Yılmaz Öztuna,(AP) Faruk Sükan (AP), Vefa Tanır (GP)
Kütahya: Ahmet Fuat Azmioğlu (AP), Ali Erbek (CHP), A. Mesut Erez (AP), İlhan Aksoy (AP)
Malatya: Ahmet Karaaslan (Bğz.), İsmail Hakkı Şengüler (AP)
Manisa: Ertuğrul Akça (AP), Mustafa Orhan Daut (AP), C. Selçuk Gümüşpala (AP), Hilmi Okçu (AP), Vehbi Sınmaz (AP), Kamil Şahinoğlu (AP), Önal Şakar (AP)
Maraş: Atilla İmamoğlu (AP), Veysi Kadıoğlu (AP), M. Zekeriya Kürşad (AP)
Mardin: Esat Kemal Aybar (AP), Abdülkadir Kermooğlu (AP), Abdülkadir Özmen (Bğz.), Abdürrahim Türk (Bğz.)
Muğla: Adnan Akarca (AP), Mualla Akarca (CHP), Ahmet Buldanlı (AP), İzzet Oktay (AP)
Muş: Nimet Ağaoğlu (YTP), Kasım Emre (Bğz.)
Nevşehir: Hüsammettin Başer (AP), Esat Kıratlıoğlu (AP)
Niğde: M. Naci Çerezci (AP), H. Avni Kavurmacıoğlu (AP), M. Nuri Domanoğlu (CHP), Haydar Özalp (AP)
Ordu: Ata Bodur (AP), Cengiz Ekinci (AP), Hamdi Mağden (AP), Kemal Şensoy (AP)
Rize: Erol Yılmaz Akçal (AP), Hasan Basri Albayrak (AP), Salih Zeki Köseoğlu (AP)
Sakarya: Nuri Bayar (AP), Yaşar Bir (AP), Güngör Hun (AP), M. Vedat Önsal (AP)
Samsun: Talat Asal (AP), Mustafa Boyar (CHP), Doğan Kitaplı (AP), Nafiz Yavuz Kurt (AP), Hüseyin Özalp (AP), Bahattin Uzunoğlu (AP), İsmet Yalçıner (AP)
Siirt: Zeki Çeliker (AP), Mehmet Nebi Oktay (GP)
Sinop: Hilmi Biçer (AP)
Sivas: Enver Akova (AP), Kadir Eroğan (AP), Tevfik Koraltan (AP), Yusuf Ziya Önder (AP)
Tekirdağ: Orhan Öztrak (GP)
Tokat: Hüseyin Abbas (AP), İsmet Hilmi Balcı (Bğz.), Osman Hacıbaloğlu (AP), Mehmet Kazova (AP), Reşit Önder (GP), Yusuf Ulusoy (BP)
Trabzon: Ahmet İhsan Birincioğlu (AP), Necati Çakıroğlu (AP), Ekrem Dikmen (AP), Selahattin Güven (AP), Cevat Küçük (CHP), Ali Rıza Uzuner (CHP)
Urfa: Mehmet Aksoy (AP), Necmettin Cevheri (AP), Mehmet Ali Göklü (AP), Bahri Karakeçili (AP)
Uşak: Orhan Dengiz (AP), M. Fahri Uğrasızoğlu (AP)
Van: Mehmet Emin Erdinç (Bğz.), Kinyas Kartal (AP), Fuat Türkoğlu(AP), Mehmet Salih Yıldız (GP)
Yozgat: İsmet Kapısız (MP), Turgut Nizamoğlu (AP), Neşet Tanrıdağ (AP)
Zonguldak: Fuat Ak (AP), Ahmet Nihat Akın (AP), Ahmet Güner (CHP), S. Tekin Müftüoğlu (AP), Kevni Nedimoğlu (AP)
REDDEDENLER
Adıyaman: Kemal Kırıkoğlu (CHP), Yusuf Ziya Yılmaz (CHP)
Ankara: Kemal Ataman (CHP), İbrahim Cüceloğlu (CHP), A. Sakıp Hiçerimez (CHP), Osman Soğukpınar (CHP), Yusuf Ziya Yağcı (CHP)
Artvin: Abdullah Naci Budak (CHP)
Bitlis: Kenan Mümtaz Akışık (CHP)
Bolu: Kemal Demir (CHP)
Burdur: Nadir Yavuzkan (CHP)
Bursa: Nail Atlı (CHP)
Çankırı: Nuri Çelik Yazıcıoğlu (CHP)
Edirne: Cevat Sayın (CHP)
Elazığ: Mehmet Aytuğ (CHP)
Erzincan: Hasan Çetinkaya (CHP)
Erzurum: Selçuk Erverdi (CHP)
İçel: Celal Kargılı (CHP)
İstanbul: Mehmet Ali Aybar (TİP), Hüseyin Dolun (CHP), Mustafa Necdet Uğur (CHP), Reşit Akif Ülker (CHP), Lebit Yurdoğlu (CHP).
İzmir: Şeref Bakşık (CHP), M. Hulusi Çakır (CHP)
Kars: Kemal Güven (CHP), Kemal Okyay (CHP)
Kayseri: Tufan Doğan Avşargil (CHP), Mehmet Yüceler (CHP)
Kırklareli: Beyti Arda (CHP)
Konya: Mustafa Üstündağ (CHP)
Malatya: Hakkı Gökçe (CHP), İsmet İnönü (CHP)
Manisa: Muammer Ertem (CHP), Mustafa Ok (CHP)
Maraş: Mehmet Özdal (CHP).
Muğla: Ali Döğerli (CHP)
Muş: Nermin Neftçi (CHP)
Niğde: Mevlüt Ocakçıoğlu (CHP)
Ordu: Hasan Ferda Güley (CHP)
Sakarya: B. Turgut Boztepe (CHP), Hayrettin Uysal (CHP)
Samsun: Yaşar Akal (CHP)
Siirt: Mehmet Adil Yaşar (CHP)
Tekirdağ: Yılmaz Alpaslan (CHP)
Tunceli: Hüseyin Yenipınar (CHP)
Uşak: Adil Turan (CHP)
Zonguldak: Bülent Ecevit (CHP)
ÇEKİMSERLER
Erzurum: Gıyasettin Karaca (CHP)
Samsun: Nihat Kale (CHP)
OYLAMAYA KATILMAYANLAR
Adana: Ali Rıza Güllüoğlu (CHP), Şevket Yılmaz (CHP)
Afyonkarahisar: Mehmet Rıza Çerçel (AP), Şevki Güler (AP), Süleyman Mutlu (CHP)
Ağrı: Abdülkerim Beyazıt (CHP), Nevzat Güngör (AP), Kasım Küfrevi (GP)
Amasya: Vehbi Meşhur (CHP), Kazım Ulusoy (BP)
Ankara: Hüseyin Balan (BP), Orhan Birgit (CHP), Sinan Bosna (AP), Osman Bölükbaşı (MP), Şinasi Özdenoğlu (CHP), Emin Paksüt (GP), Fatma Suna Tural (MP), Cengizhan Yorulmaz (CHP)
Antalya: Ömer Buyrukçu (CHP)
Artvin: Sabit Osman Avcı (AP)
Aydın: Kemal Ziya Öztürk (AP), Mehmet Çelik (CHP), M. Kemal Yılmaz (CHP)
Balıkesir: Salih Zeki Altınbaş (CHP), Mehmet Niyazi Gürer (CHP), Mevlüt Yılmaz (AP)
Bilecik: Mehmet Ergül (CHP)
Bitlis: Abidin İnan Gaydalı (AP)
Bursa: Sadrettin Çanga (CHP), İbrahim Öktem (CHP)
Çanakkale: Mustafa Çalıkoğlu (CHP)
Çankırı: Mustafa Hazım Dağlı (AP), Arif Tosyalıoğlu (AP)
Çorum: Cahit Angın (CHP), Ali Naki Ulusoy (BP)
Denizli: İlhan Açıkalın (CHP), Fuat Avcı (AP), Arif Hüdai Oral (CHP)
Edirne: Veli Gülkan (AP)
Elazığ: Ali Rıza Septioğlu (Bğz.)
Erzincan: Sadık Perinçek (AP), Naci Yıldırım (CHP)
Erzurum: Fetullah Taşkesenlioğlu (AP)
Eskişehir: B. Sıtkı Karacaşehir (CHP)
Gaziantep: Şinasi Çolakoğlu (CHP), Muhittin Sayın (CHP)
Hatay: Abdullah Cilli (Bğz.), M. Sait Reşa (CHP)
Isparta: Hüsamettin Akmumcu (AP)
İçel: Hilmi Türkmen (AP), Çetin Yılmaz (CHP)
İstanbul: Eşref Derinçay (CHP), İbrahim Bedreddin Elmalı (MP), Ahmet Bahir Ersoy (CHP), Orhan Eyüboğlu (CHP), Orhan Kabibay (CHP), Rıza Kuas (TİP)*, Sezai Orkunt (CHP), Haydar Özdemir (BP), M. Kazım Özeke (CHP), İlhami Sancar (CHP)
İzmir: Coşkun Karagözoğlu (CHP), Talat Orhon (CHP), Şinasi Osma (AP), Kemal Önder (CHP), Ali Naki Üner (AP)
Kars: Turgut Artaç (CHP)
Kastamonu: Muzaffer Akdoğanlı (CHP), Mehmet Seydibeylioğlu (CHP)
Kırşehir: Mustafa Aksoy (CHP)
Konya: Necmettin Erbakan (Bğz.), Sezai Ergun (AP), Sadi Koçaş (CHP), Orhan Okay (CHP), Özer Ölçmen (AP)
Kütahya: Mehmet Ersoy (AP), Kemal Kacar (AP)
Malatya: Mustafa Kaftan (CHP)
Manisa: Veli Bakırlı (CHP), Süleyman Çağlar (AP)
Maraş: M. Nejat Çuhadar (CHP), İbrahim Öztürk (Bğz.).
Mardin: Şevki Altındağ (CHP), Seyfi Güneştan (YTP)
Ordu: Memduh Ekşi (CHP), Ata Topaloğlu (CHP), Orhan Vural (CHP)
Rize: Sami Kumbasar (CHP)
Samsun: Kamran Evliyaoğlu (CHP), İlyas Kılıç (CHP)
Siirt: Selahattin Oran (YTP)
Sinop: Hilmi İşgüzar (MP), Mustafa Kaptan (AP), Tevfik Fikret Övet (CHP)
Sivas: Vahit Bozatlı (CHP), Hüseyin Çınar (BP), Ahmet Durakoğlu (CHP), Ekrem Kangal (CHP), M. Kemal Palaoğlu (CHP), Mustafa Timisi (BP)
Tekirdağ: Nedim Karahalil (AP), Mustafa Sabri Sözeri (AP)
Tokat: İsmail Hakkı Birler (CHP)
Trabzon: Mehmet Aslantürk (CHP), Mehmet Ali Oksal (AP), Ahmet Şener (CHP)
Tunceli: Kenan Aral (CHP)
Urfa: Necati Aksoy (CHP), Vehbi Melik (CHP)
Yozgat: İsmail Hakkı Akdoğan (AP), Abdullah Baştürk (CHP), Celal Ahmet Sungur (CHP)
Zonguldak: Hüseyin Baytürk (CHP), Sinan Fevzi Fırat (AP), Cahit Karakaş (CHP)
TİP İstanbul milletvekili Rıza Kuas ağır hastalığı nedeniyle...
