Tsunami nedir? Tsunami nasıl ve neden oluşur? Aradığınız ve merak ettiğiniz bütün soruları sizler için derledik ve cevapladık.
Tsunami Nedir?
Tsunami ne demek? Tsunami deniz tabanında oluşan ani hareketler sonucunda oluşan devasa dalgalara verilen bir isimdir. Genellikle deprem, volkanik patlama ya da denizin altında yaşanan toprak kaymalarından dolayı meydana gelir.
Normal dalgalardan çok daha hızlı ve büyük bir hıza sahiptirler. Bu nedenle de kıyıya vurması durumunda ciddi yıkım oluşturmaktadır.
Tsunami Nasıl Oluşur?
Tsunami nasıl oluşur? Tsunaminin oluşmasında etkili etkili olan şeyler nedir?
- Deprem: Deniz tabanında oluşan şiddetli depremler su akıntısını değiştirir ve dalgaların oluşmasını sağlar. Oluşan dalgalar titreşim ve yön değişmesi sebebiyle hacim ve hız kazanarak büyür ve tsunaminin oluşmasını sağlar.
- Toprak Göçmesi: Okyanus tabanında büyük toprak kaymaları ya da heyelanlar yaşandığında, deniz suyu yer değiştirir ve bu da tsunami dalgalarının oluşmasına sebep olur.
- Volkanik Patlamalar: Su altında ya da üstünde meydana gelen volkanik patlamalar deniz tabanını sarsarak tsunami ya da büyük dalgaların oluşmasına sebep olabilir.
Tsunami Neden Olur?
Tsunami neden olur ve nasıl oluşur? Tsunaminin oluşması için deniz tabanında meydana gelen ani hareketler, patlamalar tsunaminin oluşmasını sağlar.
Tsunami Nerede Olur?
Tsunami nerede olur? Tsunami, deniz ya da okyanusa kıyısı olan bütün her yerde olabilir. Tsunaminin yaygın olarak görüldüğü yerler:
Pasifik Okyanusu
Tsunaminin en çok görüldüğü yer olan Pasifik Okyanusu dünyanın en büyük depremlerinin sıklıkla meydana geldiği Japonya, Endonezya, Yeni Zelanda, Alaska ve Şili gibi ülkelere ev sahipliği yapmaktadır. Bölgede sıklıkla büyük depremlerin oluşması nedeniyle "Pasifik Ateş Çemberi" ismi de verilmektedir.
Hint Okyanusu
Hint Okyanusu'nda büyük tsunamiler meydana gelmektedir. 2004 yılında Sumatra Adası'nda görülen Tsunami en büyük tsunamiler arasında gösterilmektedir. Hindistan, Srilanka, Tayland ve Endonezya gibi ülkeler Hint Okyanusunda oluşacak tsunami tehlikesi içerisinde bulunmaktadır.
Atlantik Okyanusu
Atlantik Okyanusu'nda tsunami riski daha düşük olmakla birlikte, yine de mümkündür. Özellikle deniz altındaki büyük volkanik patlamalar veya heyelanlar, nadiren de olsa bu bölgelerde tsunami oluşmaktadır.
Denize Kıyısı Olan Bölgeler
Denize kıyısı olan diğer bölgelerde de Tsunami oluşabilmektedir. Deprem, toprak kayması, volkanik patlamalar tsunaminin oluşmasını sağlayabilir.
En Büyük Tsunami Nerede Oldu?
Dünyanın en büyük tsunamisi kaç metre ve nerede oldu? Günümüze kadar gerçekleşen ve ölçümlenen en büyük Tsunami 26 Aralık 2004'te Endonezya'nın Sumatra Adası açıklarında meydana gelen devasa tsunamidir.
Sumatra depremi nedeniyle oluşan tsunami'de depremin şiddetinin Richter ölçeğiyle 9.1-9.3 büyüklüğünde meydana gelmişti.
Dünyanın en büyük tsunamisi Endonezya'da oluşmasına rağmen Hindistan, Sri Lanka, Tayland, Malezya, Myanmar ve Kenya gibi uzak bölgeleri de etkiledi. Tsunami dalgaları, saatte yaklaşık 800 kilometre hızla ilerledi ve bazı bölgelerde 30 metreyi aşan dalga boylarına ulaştı. Dalgalar karaya vurduğunda büyük yıkım meydana geldi, binlerce insan hayatını kaybetti ve milyonlarca insan evsiz kaldı.
En büyük tsunami kaç metreydi? Sumatra depreminde oluşan tsunaminin saatlik hızı 800 km/h ve yüksekliği 30 metreden daha yüksekti.
Tsunami En Çok Nerede Görülür?
Tsunami en çok nerede görülür? Tsunaminin oluşması için gerekli olan "deprem, toprak kayması, volkanik patlamalar ve fırtına" gibi durumların olduğu her yerde tsunami görülebilir. Ancak dünyada tsunaminin en çok görüldüğü yer "Pasifik Okyanusudur."
Denizde Tsunami Olur mu?
Denizde tsunami oluşur mu? Evet, denizde de tsunami meydana gelebilir. Bunun için volkanik patlama, toprak kayması ya da depremin oluşması yeterlidir. Şiddetli bir şekilde oluşan deprem Denizde Tsunami oluşmasını sağlayabilir.
Tsunaminin Oluşumunda Neler Etkilidir?
Tsunaminin oluşmasında en etkili olan şey arasında "Deprem, toprak kayması ve volkanik patlamalar" söz konusudur. Özellikle okyanus ve denizlerde fay hattı bulunan noktalarda gerçekleşen büyük depremler çok ciddi tsunamilere sebebiyet verebilmektedir.
Türkiye'de Tsunami Olur mu?
Evet, Türkiye tsunami riski taşıyan bir ülkedir. Ülkemizin dört bir yanının denizlerle çevrili olması ve fay hatlarının denizlerle bağlantı olması Türkiye'de tsunami oluşumuna sebep olabilir.
Türkiye'de tsunami oluşabilecek bölgeler:
Marmara Denizi
Marmara bölgesinde bulunan "Kuzey Anadolu Fay Hattı'na" yakın olduğu için kıyıya yakın noktalarda meydana gelen depremler tsunamiye sebep olabilmektedir.
Ege Denizi
Ege Denizi özellikle sık sık deprem olan bir bölgedir. Özellikle Yunan adaları çevresi aktif tektonik hareketler barındırdığı için tsunamiye sebep olabilmektedir.
Akdeniz
Akdeniz'de kıyıya yakın olan bölgelerde meydana gelen depremler Tsunamiye sebep olabilir.
Antalya'ya gelen Leonardo da Vinci, Antalya'ya yaptığı seyahat sırasında Antalya'da büyük bir depremi gördüğünü, suyun 5 metre kadar yükseldiğini ve sular çekildikten sonra yerde büyük bir yarığı gördüğünü ve bunun yaklaşık 3 saat sürdüğünü yazarak ve çizerek aldatmıştı.
Jeoloji Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Ali Keleş de 2017'de yaptığı gözleminde Antalya'yı yakın gelecekte tsunaminin beklediğini dile getirmişti.
