Mısır devlet başkanı Abdülfettah es-Sisi'nin (1954) büyük hayali olan ve 58 milyar dolar harcanan Yeni Kahire Kenti Mısır'da şu sıralar yükselirken, Mısır'ın mezar / kabristan yeri bilinmeyen, arkeologlarca mezar yeri bulunamayan Kraliçesi ülkesinin en etkili turizm elçisi olmaya devam ediyor...Şu sıralarda Hollywood sermayesiyle iki yeni Cleopatra filmi çekiliyor...
Tek tanrı inancını getiren Firavun Akhnaton / Akhenaton'u konu alan "The Egyptian-Mısırlı" (1954) ABD & Kanada sinemalarında 33 milyon seyirci toplamıştı...
Peygamber Hazreti Musa ve Mısır firavunu 2. Ramses filmi "The Ten Commandments-On Emir" (1956'da) ABD & Kanada sinemalarında 170 milyon 801 bin 182 seyirci toplamış ve Mısır'ı turizmde lider ülkeler arasına katmıştı...
1963'te Elizabeth Taylor'un Mısır kraliçesi Cleopatra'yı canlandırdığı film sadece ABD & Kanada sinemalarında 67,058,823 seyirci toplamıştı...
1981'de ABD & Kanada sinemalarında 60 milyon 584 bin seyirci toplayan "Indiana Jones 1 / Raiders of the Lost Ark"taki Kahire-Mısır sahneleri terör saldırısı korkusuyla Kahire'de değil Tunus'ta çekilmişti...
İsrail'le barış anlaşması yaptığı gerekçesiyle bedenine saplanan 72 kurşunla 1981'de (suikastle) öldürülen Mısır devlet başkanı Anwar Sadat Ekim 1973 Yom Kippur savaşında Mısır ve Suriye ordularının aslında İsrail'le değil ABD ordusuyla savaştığını çok geç de olsa anlamış, fark etmiş ve 1977-1978 döneminde İsrail ile barış anlaşması yaparak İsrail'in Ekim 1973'te işgal ettiği Mısır toprağı Sina yarımadasını geri almıştı...
ABD Senatosu'ndaki Türkiye aleyhinde faaliyetleriyle büyük üne kavuşan, 1954 doğumlu, Küba asıllı ABD Kongresi üyesi, Demokrat parti New Jersey Senatörü Robert / Bob Menendez'in Mısır devleti için ajanlık yaptığı, Mısır hükümetine yardım etme karşılığında devasa rüşvetler aldığı yakın zamanda ortaya çıkmış,ABD savcıları, Mısır'dan aldığı rüşvet/ komisyon ücreti karşılığında Robert Menendez’in ABD’nin Mısır’a milyonlarca dolarlık yardım yapmasını sağladığını ortaya çıkarmıştı...Küba kökenli göçmen bir ailenin çocuğu olan Menendez 2021-2023 yılları arasında ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanıydı...
Alman yargısı da, eski Başbakan Angela Merkel’in basın servisinde görevli Mısır kökenli bir kişi hakkında casusluk suçlamasıyla soruşturma başlatmıştı...Mısır doğumlu “Amin K.”, 1999 yılından bu yana görevli olduğu basın servisinde önemli dökümanları, Mısır gizli servisine aktarmakla suçlanmıştı...Savcılık, Şansölye Angela Merkel’in faaliyetlerinin iletişiminden sorumlu bu kişinin, 2010 yılı temmuz ayından bu yana Mısır gizli servisine bilgi aktarmasından şüphe duyulduğunu açıklamıştı... Savcılık açıklamasında, zanlının, medyanın Mısır ile ilgili iç ve dış siyaseti nasıl ele aldığına dair gözlemlerini ve ayrıca bu ülkeyle ilgili diğer gizli bilgileri Mısır istihbarat servisine iletmekle suçlandığını duyurmuştu...
Mısır'ın en fazla turist çeken bölgelerinden olan Luxor'da 17 Kasım 1997'de büyük bir facia yaşanmıştı. Teröristler Kraliçe Haçepsut Tapınağı'nı gezen yüzlerce turistin üzerine makineli tüfeklerle ateş açmış, el bombaları fırlatmış ve 66 turist hayatını kaybetmişti...
Mısır'ın en büyük gelir kaynağı turizm idi, döviz gelirinin yüzde yetmişten fazlası turizmden elde ediliyordu...Bu dönemde Mısır devleti roman yazarı Cristian Jacq'la sözleşme yaparak ve onun yazdığı firavun romanlarıyla geçmişini tanıtarak bu korkunç krizden çıkmayı başardı...
31 Ekim 2015'te Rus Kogalymavia Havayollarına ait Airbus 321 tipi uçak, Mısır'ın tatil beldesi Şarm el Şeyh'ten havalandıktan 23 dakika sonra Sina Yarımadası'na düşmüş, 224 yolcu ve mürettebattan kurtulan olmamıştı. Rusya'nın St. Petersburg kentine giden uçaktaki yolcuların çoğu Rus turistlerdi. Rusya, 31 Ekim'de Mısır'ın Sina Yarımadası'nda bir Rus yolcu uçağının düşürülmesinin, "terör eylemi" olduğunu açıklamıştı. Federal Güvenlik Servisi (FSB) Başkanı Aleksandr Bortnikov, uçağa bomba konduğunu tespit ettiklerini söyledi.Bortkinov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le yaptığı güvenlik toplantısında, uçağın enkazında patlayıcı maddelere rastlandığını belirtti.FSB, uçağa bir kilogram TNT tipi patlayıcı yerleştirildiğini tespit etti.Rus Kogalymavia Havayollarına ait Airbus 321 tipi uçak, Mısır'ın tatil beldesi Şarm el Şeyh'ten havalandıktan 23 dakika sonra Sina Yarımadası'na düşmüş, 224 yolcu ve mürettebattan kurtulan olmamıştı. Rusya'nın St. Petersburg kentine giden uçaktaki yolcuların çoğu Rus turistlerdi.Sina Yarımadası'nda faaliyet gösteren IŞİD bağlantılı bir örgüt, uçağı düşürdüklerini iddia etmişti.
Ekonomi Gazetesi haberi: Dubai, Arap Yarımadası ve Mısır turizmde hızla yükseliyor!
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin, sektörün çalışanlara 12 ay istihdam olanağı sunamadığını, bu nedenle özellikle orta ve üst kademe çalışanların cazip tekliflerle Körfez ülkelerini tercih etmeye başladığını söyledi.
Turizme büyük yatırım yapan körfez ülkeleri, Türkiye’nin yetişmiş insan kaynağına göz dikti. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin, Dubai, Arap Yarımadası ve Mısır’ın turizmde hızla yükseldiğini ve ciddi projelerle geldiğini belirterek, Türkiye’nin yetişmiş turizm personelini kendilerine çekmeye başladığını belirtti. Narin, “Yetişmiş insan kaynağımızı Körfez’e kaptırıyoruz. Bu, çözmemiz gereken önemli bir sorun” dedi. Turizm sektörünü zorlayan gelişmeler olduğuna dikkat çeken Oya Narin “Birincisi yetişmiş insan kaynağımızı kaybediyoruz. Çalışanlarımıza istikrarlı bir iş ortamı sunamıyoruz. Çalışanlara 12 ay istihdam olanağı sunamadığımız için yetişmiş insan kaynağımızı kaptırıyoruz. Bizim turizm çalışanlarına 12 ay istihdam imkanı sunmamız lazım ki çalışanlar sürdürülebilir, garantili bir işe sahip olsun, bu sektörde kalmaya karar versin, aile kurabilirsin ve hayatına devam edebilsin. Sadece şu avantajımız olabilir; onlarda yüksek sezon kışken bizde yaz. Orada bir rotasyon yapılabilir ancak o da çok kolay değil” ifadelerini kullandı...Sorunun ücretlerden kaynaklanmadığına dikkati çeken Narin, turizm sektörünün zaten asgari ücretle personel çalıştırmadığını, sektörde asgari ücretin 3 katına varan maaşlar olduğunu vurguladı. Turizm personelinin sadakatinin çok düşük olduğuna dikkat çeken Narin, “3 aylığına anlaştığınız bir personel, bir ay sonra bir telefonla ‘Ben Bodrum’a gidiyorum’ diyebiliyor. Özellikle aile kurmamış genç turizm çalışanları daha cazip imkanlar olduğu için yurt dışına gidiyor” diye konuştu. (Selenay Yağcı haberi/ Ekonomi Gazetesi 23 Ekim 2024)
Şu sıralarda iki yeni Cleopatra filmi çekiliyor...
Kari Skogland'ın yönettiği, senaryosunu Gal Gadot ve Laeta Kalogridis'in yazdığı Cleopatra'da baş rolde Gal Galdot var...
Joaquin Phoenix'in Napoleon Bonaparte'ı canlandırdığı 200 milyon dolar harcanan ve 2023'te gösterime sunulan filmin senaryo yazarı David Scarpa ise diğer Cleopatra filminin ekibinde...David Scarpa "Gladiator 2" (2024) filminin de senaryo yazarı...
Stacey Schiff'in çok satan "Cleopatra: A Life" adlı romanının bu uyarlamasında, Denis Villeneuve yönetmenliği üstlenirken, Zendaya Cleopatra rolünü, James Bond filmi "Skyfall"ın çekimleri için İstanbul'a gelen Daniel Craig milattan önce 44'te suikastle öldürülen Roma imparatoru Julius Caesar rolünü, Timothee Chalamet ise yine aynı yıl Julius Caesar'ın evlat edindiği Octavius Augustus rolünü üstlenecek...
Denis Villeneuve en son "Dune: Part Two" filmini yönetmişti...Bu film 2024'te ABD & Kanada sinemalarında 26,172,946 seyirci topladı...Yönetmenin en çok yankı uyandıran filmiyse "Polytechnique" adını taşıyor...
Polytechnique:
6 Aralık 1989’da olanlar hâlâ Montreal'lilerin belleğinden silinmedi. O gün, Montreal Politeknik Okulu’nda bir sınıfı basan silahlı bir kadın düşmanı sapık, tam on dört kadını öldürmüştü.Politeknik Katliamı olarak bilinen bu olayı iki öğrencinin gözünden anlatan Polytechnique, filminin siyah-beyaz çekilmesinin nedeni, ekranda kan göllerinin görünmesini engellemekti.
CLEOPATRA KİMDİ?
2093 yıl önce dünyaya gelen ve 2055 yıl önce intihar eden Mısır Kraliçesi ülkesinin en değerli ve en önemli turizm elçisi olmayı sürdürüyor...
Öte yandan, arkeologların İskenderiye’nin yaklaşık 50 km batısında yer alan “Taposiris Magna” adı verilen bölgedeki Cleopatra'nın mezarını keşfetmenin eşiğinde olduğu da iddia ediliyor...
Cleopatra uzmanlarının bazıları Kraliçenin Taposiris Magna’da gömülü olmasının mümkün olmadığını söylüyor ve mezarın şu anda İskenderiye’de su altında kalmış bir bölgede olduğuna inanıyor.
Geçtiğimiz 2.000 yılda kıyıda oluşan erozyon, Cleopatra’nın sarayının da yer aldığı İskenderiye’nin bazı bölümlerinin günümüzde su altında kalmasına neden oldu.
Cleopatra, efsanevi fatih Büyük İskender’in generallerinden biri olan I. Ptolemaios Soter’in soyundan gelen hükümdarların sonuncusuydu. Büyük İskender, Babil’de öldü; fakat İskenderiye’de toprağa verildi.
Antik yazarlar İskender’in mezarından sık sık bahsediyorlar ama arkeologlar, İskender’in mezarını ya da Ptolemaios krallarından hiçbirinin mezarını bulamadı.
Roma imparatorluğunun en etkili liderleri Julius Caesar ve Marcus Antonius’un sevgilisi olan Cleopatra, kendini öldürdü. Antik yazarların iddiasına göre bu intihar, zehirli bir kobra yılanının ısırığıyla oldu ve Antonius ile birlikte bir anıt mezara gömüldü.
Oxford Üniversitesi’nden Susan Walker, Cleopatra’nın mezarının Ptolemaios hanedanından diğer krallara yakın konumlandırılmış olduğunu tahmin etti ve “Eğer Cleopatra’nın ve diğer Ptolemaios krallarının mezarları İskenderiye’de inşa edildiyse, şu an muhtemelen su ya da modern şehir gelişiminin altında gömülü” dedi...
Liverpool Üniversitesi Eski Mısır Bilimi’nde öğretim üyesi olan Glenn Godenho, “Martinez, Cleopatra’nın Taposiris Magna’da gömülü olabileceğini iddia ediyor..." dedi...
Kathleen Teresa Martínez Berry (1966 doğumlu) avukat, arkeolog ve diplomattır ve 2005'ten beri Mısır'daki Taposiris Magna tapınağında Kleopatra'nın mezarını arama çalışmalarıyla tanınır...
Öte yandan, Türkiye İş Bankası Yayınevi "Cleopatra" kitabını okurlara sunmaya hazırlanıyor...
Stacy Schiff tarafından yazılan Cleopatra: A Life adlı kitap hakkında:
Pulitzer ödüllü biyografi, dünya tarihinin en popüler, en gözde, hayatı en çok merak edilen kadınlarından biri olan Cleopatra'yı bir kere daha gündeme getiriyor... Mısır'ın son kraliçesi siyasi ve cinsel entrikalarla geçen kısa ancak fırtınalı bir ömür sürdü...Her şeyden önce, Cleopatra kurnaz bir stratejist ve usta bir müzakereciydi...Cleopatra, hayatı 39 yıl sürmüş olsa da, yaşadığı antik dünyanın en etkili kadınıydı...Döneminin en etkili Romalıları Julius Caesar ve Mark Antony Cleopatra'nın eşleriydi...Cleopatra'nın Caesar'dan bir çocuğu oldu. Edebiyatçılardan Shakespeare ve George Bernard Shaw, ressamlardan Giovanni Battista Tiepolo ve Michelangelo Cleopatra'yı konu aldı...
Elizabeth'in Taylor'ın baş rolünde olduğu Cleopatra
Dokuz dalda OSCAR adayı “Cleopatra”yla Elizabeth Taylor ve Richard Burton OSCAR adaylığına ulaşamadığı gibi, film yönetmen dalında da OSCAR adaylığı elde edememişti.Filme o dönemde 44 milyon dolar harcanmıştı...
Mart 1966’da Türkiye sinemalarına ulaşan “Cleopatra”dan Mısır Kraliçesi rolündeki Elizabeth Taylor (1932-2011) 1 milyon dolar ücret ve hasılattan yüzde 10 pay alırken, Julius Caesar rolündeki Rex Harrison (1908-1990) 300 bin dolar ve Mark Antony rolündeki Richard Burton (1925-1984) 250 bin dolar ücretle yetinmişti.
“Cleopatra”, yılın en iyi görüntü yönetmeni, sanat yönetmeni, giysi tasarımı ve görüntü efektleri dallarında dört OSCAR ödülü kazanırken, yılın en iyi filmi, erkek oyuncusu (Rex Harrison), özgün müziği, sesi ve kurgusu dallarındaysa OSCAR ödülüne adaylık elde edecekti…
Yönetmen dalında OSCAR adaylığı elde edemeyen filmi, Joseph L. Mankiewicz (1909-1993) , Rouben Mamoulian (1897-1987) ve Darryl F. Zanuck (1902-1979) birlikte yönetmişti.
Beyazperdede ve televizyonda Cleopatra 1899’dan bugüne çeşitli oyuncularla canlandırıldı…
Bunlar arasında, Vivien Leigh (“Caesar and Cleopatra-Nil Melikesi”;1945’te) , Sophia Loren ( “Due notti con Cleopatra-Two Nights with Cleopatra-Cleopatra’yla İki Gece”; 1954’te), Elizabeth Thompson (“Bewitched: Samantha’s Caesar Salad-Tatlı Cadı: Samantha’nın Sezar Salatası”; 1969’da) , Monica Bellucci (“Astérix & Obélix: Mission Cléopâtre-Asteriks ve Oburiks: Görevimiz Kleopatra” ; 2002’de) ve Judi Dench de ( “National Theatre Live-50 Years on Stage”; 2013’te) bulunuyor.
Bugün kayıp film olan 1917’nin “Cleopatra”sıysa (Fox Film Corporation Yapımı; 125 dakika) 500 bin dolara malolmuş ve baş roldeki Theda Bara haftada dört bin dolar ücret almıştı…
Özen Film’in 1970'den bugüne yöneticisi olan Mehmet Soyarslan’ın (1944) “Cleopatra” (1963) filmi değerlendirmeleri şöyle:
Film dağıtımcıları bir filmin seyirciden ne kadar ilgi görebileceğini tahmin etmek için bir soru sorarlar kendilerine: “Seyirci bu filme neden gitsin?” Sonra verdikleri cevabı değerlendirmeye çalışırlar. Örneğin, eğer bir filmin hem oyuncuları, hem yönetmeni ünlü ise o filmi tüm sinemalar göstermek ister. Eser ünlü bir romandan ise rağbet artar, yapımcı firma prestijli ve zengin bir firma ise daha da artar, hele yüksek bütçeli pahalı bir yapımsa ve de tüm bunlar reklam ve promosyon yolu ile çok iyi tanıtılmışsa, artık o filmin girdiği sinemalarda çok yüksek bir seyirci adedi ile başlangıç yapması kaçınılmazdır…
Ama iyi bir başlangıç her zaman başarı getirmiyor. Bazen yapımcılar bu formüle çok güvenip hata da yapabiliyorlar.
Örneğin 1960 yılında 20th Centruy Fox, ünlü “Cleopatra” filmini bu tarz bir formüle güvenip, çekmeye başlıyor. Yönetmenliğini Joseph L. Mankiewicz’in üstlendiği filmde, Elizabeth Taylor Cleopatra’yı; Richard Burton Markus Antonius’u ve Rex Harrison da Julius Caesar’ı canlandırıyordu.
Filmin çekimleri İngiltere’de başlıyor. Aksiliklerin bir türlü arkasının kesilmediği bu filmde, Elizabeth Taylor o ana kadar sinema tarihinde bir oyuncuya ödenen en yüksek ücreti alıyor. Bir milyon dolar artı hasılattan %10… Çekimler iklim nedenlerinden İtalya’ya taşınmak zorunda kalıyor. Bu film için 26 bin kostüm yaptırılıyor, inanılmaz setler inşaa ediliyor ve o dönemin en pahalı filmi olma rekoru kırılıyor. Tam 44 milyon dolara mal oluyor “Cleopatra”.
Yazılanlara göre, Elizabeth Taylor’un İtalya’ya gelişi de çok görkemli olmuş; bakın neler getirmiş bu güzel yıldız beraberinde: bir koca (Eddie Fisher), üç çocuk, beş köpek, iki kedi, bir sürü sekreter, düzinelerle hizmetçi ve set yakınlarındaki 14 odalı bir malikaneye yerleşmiş…
Bir süre sonra Richard Burton ve Elizabeth Taylor arasında duygusal bir yakınlaşma başlamış. Dünyanın en büyük aşk hikayelerinden birinin tekrar canlandırılmasını üstlenen iki oyuncunun aşkı da tüm dünyada günün konusu olmuş…
Sonrası çok ilginç... En büyük kadro; herkesin önem verdiği bir öykü, bu kadar yüksek yapım masrafı, basın desteği ile üç yıl aradan sonra Haziran 1963’te vizyona giren film o kadar kötü gidiyor ki sinema tarihinin en çok para kaybettiren filmi oluyor.
Amerika ziyaretimde bir 20th Century Fox mensubunun anlattıkları beni çok şaşırtmıştı:
Gidenleriniz bilir; Los Angeles’da Beverly Hills semtinde, Avenue of the Stars (Yıldızlar Caddesi) adında Pico Bulvarı ile Santa Monica caddesini birleştiren, yaklaşık iki kilometre uzunluğunda, üzerinde Century Plaza Otelinin, Ronald Reagan’ın çalışma dairesinin yer aldığı Hyatt Regency Oteli’nin, iki alışveriş merkezinin, birçok gökdelenin bulunduğu, dört geliş dört gidişli muazzam bir cadde uzanır. Hatta “Die Hard” filminin çekildiği ünlü bina da bu caddededir. Caddenin sonunda Fox stüdyoları başlar. İşte bu cadde ve binaların bulunduğu tüm bu arazi bir zamanlar 20th Century Fox’un malıymış ve “Cleopatra” filminin zararlarını kapatmak için satılmak zorunda kalmış.